Táo bón là tình trạng khiến nhiều bé nhỏ và cả bố mẹ phải phiền lòng, bởi bé không chỉ khó chịu mà còn dễ cáu gắt, biếng ăn, ảnh hưởng đến sức khỏe và sự phát triển. Khi bé bị táo bón, bên cạnh việc chú ý đến thói quen sinh hoạt, thì chế độ ăn uống chính là “chìa khóa” quan trọng giúp bé đi ngoài dễ dàng hơn, thoát khỏi tình trạng đau rát, khó chịu.
Vì sao bé dễ bị táo bón trong giai đoạn đầu đời?
Táo bón là vấn đề rất phổ biến ở trẻ nhỏ, đặc biệt trong những năm đầu đời. Có nhiều nguyên nhân khiến bé dễ gặp phải tình trạng này:
Hệ tiêu hóa còn non nớt
Hệ tiêu hóa của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ chưa phát triển hoàn chỉnh, khiến nhu động ruột và phản xạ dạ dày-ruột (gastrocolic reflex) – cơ chế kích thích đại tiện sau khi ăn – hoạt động chưa hiệu quả. Điều này làm cho quá trình co bóp, điều tiết nước và hình thành phân gặp trở ngại, dễ dẫn đến tình trạng phân khô cứng và khó đi ngoài ở trẻ.
Chuyển biến lớn về sinh hoạt
Các bước phát triển như cai sữa, tập đi vệ sinh, chuyển sang lớp mẫu giáo hoặc trường học, hay những lúc bị ốm sốt, đi du lịch xa cũng có thể làm xáo trộn thói quen đi ngoài của bé. Những thay đổi này đôi khi khiến bé sợ hoặc kìm nhịn việc đi tiêu.
Thiếu chất xơ và nước
Nhiều bé lười ăn rau khi mới bắt đầu ăn dặm và uống nước chưa đủ, trong khi chất xơ và nước đóng vai trò quan trọng giúp làm mềm phân, hỗ trợ quá trình đẩy phân ra ngoài.
Tâm lý sợ đau hoặc sợ đi ngoài
Trẻ nhỏ thường tránh đi tiêu khi cảm thấy đau hoặc không thoải mái, đặc biệt trong giai đoạn đầu đời khi trẻ chưa thể hiểu tầm quan trọng của việc đi tiêu đều đặn. Điều này khiến phân tích tụ lâu hơn, làm tình trạng táo bón càng thêm nặng.
Thói quen nhịn đi ngoài do ham chơi, chưa biết tự chủ
Khi trẻ bận vui chơi hoặc chưa ý thức tốt về nhu cầu vệ sinh, trẻ có xu hướng nhịn đi vệ sinh lâu hơn, khiến phân bị tích tụ và khô cứng.
Những yếu tố này kết hợp với nhau thường làm trẻ dễ mắc táo bón mạn tính, ảnh hưởng đến ăn uống, hấp thu dinh dưỡng, tâm lý và sức khỏe tiêu hóa. Để phòng ngừa, cha mẹ cần tập cho bé thói quen ăn đủ chất xơ, uống đủ nước, tạo tâm lý thoải mái và xây dựng nếp sinh hoạt đều đặn trong mỗi ngày.
Cho bé ăn gì để đỡ táo bón?
Ngoài rau củ nấu canh, nấu cháo, mẹ có thể thay đổi bằng các món ăn nhẹ bụng – tiện lợi – dễ tiêu hóa như:
- Trái cây hấp hoặc nghiền
- Bánh ăn dặm từ rau củ – dễ tan, giàu chất xơ tự nhiên
- Các món từ khoai lang, bí đỏ, yến mạch, hạt chia…
Với những bé chưa quen ăn rau trực tiếp, mẹ có thể lựa chọn sản phẩm ăn dặm từ rau củ an toàn, nguồn gốc rõ ràng để bé vừa làm quen hương vị rau, vừa bổ sung chất xơ tự nhiên.
Mẹ có thể cho bé thử qua dòng Bánh ăn dặm thanh rau củ của Mămmy. Bánh được làm từ 100% nông sản Việt, không muối – không phẩm màu – không gluten. Bánh với nhiều công dụng nổi bật:
- Cung cấp chất xơ tự nhiên giúp hệ tiêu hóa khỏe, hạn chế táo bón.
- Bổ sung beta-caroten (tiền vitamin A), hỗ trợ thị lực và tăng cường sức đề kháng.
- Đóng gói nhỏ gọn, tiện lợi cho mẹ mang theo khi ra ngoài.
- Bánh dễ tan, bé không bị hóc.
- Giúp bé tập nhai, tập ăn bốc và hình thành thói quen tự lập sớm.
Đây là lựa chọn bữa phụ giàu dinh dưỡng, vừa tiện lợi vừa giúp mẹ yên tâm hơn khi con thường xuyên gặp tình trạng táo bón.
Tham khảo thêm: 5 món cháo hạt dễ tiêu hóa cho bé táo bón
Cách để hạn chế tình trạng táo bón ở trẻ
- Cho bé ăn đúng giờ, đúng lượng: Dạ dày bé cần có thời gian để tiêu hóa thức ăn. Nếu cho bé ăn quá sát giờ hoặc ăn quá nhiều, bé dễ bị đầy bụng, khó chịu và chướng hơi ở bụng.
- Khuyến khích bé vận động nhẹ sau ăn: Những hoạt động đơn giản như massage bụng, bò, lăn hay trườn giúp thức ăn dễ dàng di chuyển trong ruột non, kích thích hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn.
- Đảm bảo cho bé ngủ đủ giấc và giữ tâm lý thoải mái: Bé bị căng thẳng hoặc thiếu ngủ cũng ảnh hưởng đến quá trình tiêu hóa, khiến hệ tiêu hóa làm việc chậm hơn mà nhiều mẹ không để ý.
- Bổ sung lợi khuẩn và chất xơ tự nhiên: Lợi khuẩn giúp cân bằng vi sinh trong đường ruột, hỗ trợ tiêu hóa hiệu quả. Đồng thời, chất xơ tự nhiên từ rau củ giúp làm mềm phân, ngăn ngừa táo bón và cải thiện khả năng hấp thu dưỡng chất cho bé.
