Nhiều mẹ đã nghe qua về những lợi ích của váng sữa cho cả người lớn và trẻ em nhưng vẫn có đôi chút băn khoăn về độ an toàn và tác động của loại thực phẩm này. Để giúp mẹ yên tâm hơn, Mămmy sẽ cung cấp những thông tin chi tiết về các tác dụng của váng sữa và chia sẻ những lưu ý quan trọng khi bổ sung để đảm bảo sức khỏe cho mẹ và bé.
Váng sữa là gì?
Váng sữa là lớp kem béo nổi lên trên bề mặt sữa khi để yên hoặc đun nóng, được xem là một chế phẩm từ sữa. Đây là phần chứa nhiều chất béo nhất trong sữa, đồng thời cũng có một lượng nhỏ protein, đường, vitamin và khoáng chất. Váng sữa thường được dùng như một bữa ăn phụ bổ sung năng lượng, đặc biệt phổ biến trong dinh dưỡng cho trẻ nhỏ. Tuy nhiên, váng sữa không thể thay thế hoàn toàn sữa mẹ hoặc sữa công thức vì thiếu một số dưỡng chất thiết yếu khác.
Váng sữa có chất dinh dưỡng gì?
Thành phần chính của váng sữa là chất béo, chiếm đến 50-70% tổng năng lượng mà trẻ cần, cao gấp đôi so với một ly sữa thông thường. Chất béo trong váng sữa giúp cung cấp năng lượng dồi dào, hỗ trợ phát triển não bộ và hệ thần kinh. Ngoài ra, váng sữa còn chứa một lượng nhỏ protein có giá trị sinh học cao, dễ hấp thu, cùng các vitamin tan trong dầu như A, D, E giúp tăng cường miễn dịch và bảo vệ tế bào. Một số khoáng chất như canxi và magie cũng góp phần phát triển xương, răng và chức năng thần kinh.
Váng sữa có ít protein, vitamin và khoáng chất hơn so với sữa mẹ hay sữa công thức. Vì vậy, nó chỉ nên được dùng như món ăn phụ, không nên thay thế bữa chính hoặc nguồn dinh dưỡng chính của bé. Ngoài ra, vì hàm lượng chất béo khá cao (khoảng 30–50%), cần sử dụng váng sữa đúng cách cho bé để tránh tình trạng béo phì hay rối loạn tiêu hóa.
5 lợi ích của váng sữa đối với người lớn và trẻ nhỏ
Tốt cho hệ tiêu hóa
Váng sữa giúp cải thiện hệ tiêu hóa ở cả mẹ và bé. Sau sinh hoặc khi gặp căng thẳng, hệ tiêu hóa của mẹ thường gặp vấn đề như đau dạ dày và rối loạn nhu động ruột. Đối với bé, giai đoạn ăn dặm có thể gây ra chướng bụng và khó tiêu do men tiêu hóa chưa đủ. Váng sữa với thành phần giàu chất béo và dưỡng chất dễ tiêu hóa sẽ giúp giảm thiểu các triệu chứng này, hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả hơn.
Váng sữa chứa nhiều dưỡng chất như vitamin A, E, D, beta-carotene, axit folic, và axit hữu cơ, có lợi cho hệ tiêu hóa của mẹ và bé. Những dưỡng chất này hoạt động như một dẫn xuất – dexpanthenol, giúp giảm táo bón và đầy hơi, đồng thời kích thích sự co bóp của dạ dày, thúc đẩy quá trình tiêu hóa nhanh chóng. Điều này giúp cải thiện sự hoạt động của đường ruột ở mẹ, và phát triển hệ tiêu hóa toàn diện cho bé, giúp bé tiêu hóa thức ăn dễ dàng hơn.
Hơn nữa, váng sữa còn chứa các lợi khuẩn như Lactobacillus bulgaricus và Streptococcus thermophilus, có khả năng cân bằng hệ vi khuẩn trong đường ruột, tiêu diệt hại khuẩn, giúp hệ tiêu hóa của mẹ và bé khỏe mạnh hơn. Nhờ đó, mẹ có thể ăn uống thoải mái mà không lo bị ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa, còn bé cũng có thể măm măm ngon miệng hơn mà không lo đầy bụng hay khó tiêu.
Da dẻ mịn màng – hồng hào
Mẹ có thể cải thiện làn da mệt mỏi sau những đêm chăm con hay công việc căng thẳng nhờ vào váng sữa. Với các thành phần như vitamin E, B2, axit amin, váng sữa giúp tăng cường sản sinh collagen, đẩy lùi các vết nám, tàn nhang và những hắc tố xấu, mang lại làn da mịn màng, trẻ trung. Ngoài ra, các dưỡng chất này còn giúp duy trì độ ẩm, kiểm soát bã nhờn, và ngăn ngừa lão hóa sớm.
Đối với bé, nếu da bé bị khô, sần sùi hay nứt môi, mẹ có thể bổ sung váng sữa để cải thiện. Vitamin B2 trong váng sữa hỗ trợ sản xuất hồng cầu và thúc đẩy sự phát triển của tế bào da, giúp bé có làn da mềm mại, khỏe mạnh và hồng hào hơn, cho bé vui chơi thoải mái mà không bị khó chịu.
Tăng cường khả năng miễn dịch
Hệ miễn dịch của bé thường yếu ớt và chưa phát triển hoàn thiện. Đối với mẹ sau sinh, cơ thể chưa hoàn toàn phục hồi và dễ bị ốm vặt khi thời tiết thay đổi. Việc bổ sung váng sữa sẽ giúp cung cấp các dưỡng chất như chất đạm, vitamin A, C, sắt, kẽm,… để duy trì một hệ thống miễn dịch khỏe mạnh.
Đặc biệt, hàm lượng vitamin A trong váng sữa rất cao (120mcg/100g), có vai trò quan trọng trong cả miễn dịch thể dịch và tế bào, giúp tăng khả năng chống lại sự xâm nhập của vi khuẩn. Các vitamin C, B, E trong váng sữa cũng giúp sản xuất interferon, loại protein giúp chống lại tác nhân gây bệnh, từ đó tăng cường hệ miễn dịch cho cả mẹ và bé.
Thúc đẩy tuần hoàn máu
Váng sữa không chỉ tốt cho tiêu hóa và hệ miễn dịch mà còn có khả năng thúc đẩy tuần hoàn máu nhờ vào các dưỡng chất như canxi, vitamin B và sắt. Những dưỡng chất này giúp tái tạo hồng cầu và vận chuyển oxy đến các cơ quan trong cơ thể. Với mẹ và bé vừa khỏi bệnh, hệ tuần hoàn máu có thể chưa hoàn toàn hồi phục, dẫn đến tình trạng khó thở, mệt mỏi. Bổ sung váng sữa sẽ giúp cơ thể có đủ lượng oxy cần thiết, cải thiện quá trình trao đổi chất và tăng sinh máu, giúp cả mẹ và bé có năng lượng hoạt động suốt ngày dài.
Giúp đôi mắt sáng khỏe
Sau sinh, hoặc sau một ngày dài làm việc với máy tính và điện thoại, mẹ có thể gặp tình trạng đau và mỏi mắt. Bổ sung váng sữa với hàm lượng vitamin A (120mcg) giúp đôi mắt khỏe mạnh hơn, giảm triệu chứng mỏi mắt, co giật cơ và dây thần kinh vùng mắt. Đối với bé, vitamin A rất quan trọng cho sự phát triển thị lực, ngăn ngừa các vấn đề về mắt như cận thị, loạn thị, viễn thị. Mẹ bổ sung váng sữa đúng cách sẽ giúp bé có đôi mắt sáng khỏe và phát triển tốt trong giai đoạn trưởng thành.
Váng sữa và sữa chua khác nhau như thế nào?
Mặc dù đều là sản phẩm từ sữa, nhưng váng sữa và sữa chua có thành phần dinh dưỡng và công dụng rất khác nhau.
- Váng sữa chủ yếu cung cấp chất béo và năng lượng, phù hợp cho trẻ cần bổ sung dinh dưỡng nhanh.
- Sữa chua giàu protein, canxi và chứa nhiều lợi khuẩn probiotic có lợi cho hệ tiêu hóa. Đồng thời, thành phần chứa đa dạng vitamin và khoáng chất, phù hợp cho trẻ tăng cường miễn dịch.
So sánh thành phần dinh dưỡng:
| Tiêu chí | Váng sữa | Sữa chua |
|---|---|---|
| Protein | 8–12g / 100g | 3–6g / 100g |
| Chất béo | 20–35% | 0–10% |
| Carbohydrate | 3–4g / 100g | 4–17g / 100g |
| Đường tự nhiên | Thấp | Cao hơn (lactose) |
| Kết cấu | Đặc, mịn | Mềm, lỏng hơn |
Dựa vào bảng thành phần trên, có thể thấy sữa chua là lựa chọn dinh dưỡng toàn diện hơn, trong khi váng sữa phù hợp để sử dụng bổ sung trong những trường hợp cụ thể như trẻ cần tăng cân hoặc thiếu năng lượng.
Nên cho bé ăn bao nhiêu váng sữa 1 tuần?
Theo ý kiến từ các chuyên gia dinh dưỡng, việc cho bé sử dụng váng sữa cần được điều chỉnh dựa trên độ tuổi, thể trạng và khả năng hấp thu của từng trẻ. Cụ thể:
- Trẻ từ 6 đến 12 tháng tuổi, váng sữa nên được sử dụng với liều lượng nhỏ để bé làm quen dần. Mỗi lần chỉ nên dùng khoảng 10–20g (tương đương ½ hộp nhỏ), tối đa 1–2 lần mỗi tuần. Việc này giúp hệ tiêu hóa của bé không bị quá tải do váng sữa chứa lượng chất béo cao, đồng thời vẫn cung cấp nguồn năng lượng bổ sung cần thiết.
- Trẻ trên 1 tuổi, khi hệ tiêu hóa đã ổn định hơn, có thể sử dụng váng sữa thường xuyên hơn – từ 1 đến 2 hộp mỗi ngày tùy theo nhu cầu. Đặc biệt với những bé nhẹ cân, suy dinh dưỡng hoặc mới khỏi ốm, váng sữa có thể là món ăn phụ lý tưởng giúp bổ sung năng lượng và dưỡng chất cần thiết để phục hồi nhanh hơn.
Tuy nhiên, do váng sữa chứa lượng chất béo khá cao (dao động từ 30% đến 50%), cha mẹ cần chú ý theo dõi phản ứng của trẻ sau khi sử dụng như đầy bụng, tiêu chảy hoặc táo bón. Nếu có dấu hiệu bất thường, nên ngưng dùng và tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để có hướng điều chỉnh phù hợp.
